1. Zasoby, które wykorzystujemy do zdobywania wiedzy, są ograniczone. 2. Możliwości poznawcze różnych ludzi są zróżnicowane (to, co jedni zrozumieją małym nakładem sił, może być nieosiągalne dla innych, najtrudniejsze zagadnienia zrozumieć może bardzo wąska grupa osób). 3. Ilość możliwej do przyswojenia wiedzy przekracza o kilka rzędów wielkości możliwości poznawcze nawet najwybitniejszych jednostek. 4. Ze względu …read in detail
Author: Stanisław Wójtowicz
Do obrońców demokracji
Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem firmy (załóżmy, że ta firma nazywa się Polska) i chcesz zatrudnić menadżera, by nią zarządzał. Zapraszasz kandydatów na rozmowę kwalifikacyjną, wyjaśniasz im, jakie będą mieli obowiązki, następnie pytasz, jakie mają wymagania. Pierwszy z nich stawia następujące warunki: (1) chociaż zaprezentował ci ogólny zarys tego, w jaki sposób ma zamiar prowadzić firmę, …read in detail
Szaleństwo państwowego systemu szkolnictwa
Podstawowym powodem, dla którego libertarianie sprzeciwiają się państwowemu szkolnictwu, jest fakt, że opiera się ono na przemocy. Przemoc ta objawia się w trojaki sposób: (1) państwowe szkoły finansowane są za pomocą pieniędzy, które zrabowane zostały jednostkom w postaci podatków, (2) wprowadzając przymus szkolny, państwo zmusza dzieci do partycypowania w państwowym systemie szkolnictwa, (3) państwo rości …read in detail
Teoria państwa jako narzędzia
Wbrew temu, co można by myśleć, przysłuchując się różnego rodzaju politycznym sporom, wśród ekonomistów i filozofów polityki istnieje bardzo szeroki konsensus dotyczący tego, jak zorganizowany winien być ład społeczny. Po pierwsze, panuje prawie powszechna zgoda, że najdoskonalszym (nie idealnym, ale dużo lepszym od możliwych alternatyw) ustrojem jest demokracja reprezentatywna. Po drugie, przeważająca większość ekonomistów i …read in detail
Czy wolno zmuszać innych do pomagania potrzebującym?
Wyobraź sobie, że w wyniku katastrofy statku dziesiątki rodzin znalazły się na bezludnej wyspie. Wyspa na szczęście okazała się rozległa i obfitująca w zwierzynę, owoce, pitną wodę i żyzną glebę. Przyjazne warunki sprawiły, że każdej z rodzin udało się wybudować szałas lub chatę, w których chronią się przed chłodem i drapieżnikami, wykarczować trochę lasu i …read in detail
Mit umowy społecznej
Państwo jest instytucją opartą na fundamencie przemocy. Przemoc jest jedynym narzędziem działania państwa, jedynym językiem, jakim umie się ono posługiwać. Wszystko, co robi państwo albo jest przemocą (gdy kontroluje ono nasze życie lub obrabowuje nas z naszych dóbr), albo jest umożliwione dzięki przemocy (gdy państwo robi coś dobroczynnego, robi to z wykorzystaniem środków, które zostały …read in detail
Wolność słowa
Libertarianie opowiadają się za absolutną wolnością słowa. Każda osoba ma prawo mówić/pisać wszystko, co tylko ma ochotę na dowolny temat, niezależnie od tego, jak bardzo jej słowa mogą nie podobać się innym. Przysługująca każdej jednostce absolutna wolność słowa wypływa bezpośrednio z jej prawa do dowolnego zarządzania jej własnym ciałem. Moje ciało należy do mnie i …read in detail
Czy państwo powinno finansować kulturę?
Argumenty za finansowaniem kultury przez państwo Zwolennicy państwowego finansowania kultury wskazują na trzy problemy, które wiązałyby się z przejściem do systemu całkowicie wolnorynkowego: (1) W ładzie wolnorynkowym część społeczeństwa nie miałaby dostępu do pełnowartościowej kultury. Ludzi znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej nie byłoby stać, by płacić rynkowe ceny za bilety do teatrów, filharmonii, kin, …read in detail