Jednym z najczęściej popełnianych intelektualnych błędów współczesnej lewicy jest błąd moralistyczny. Nim wyjaśnię, na czym on polega, opisać chciałbym inny powszechny błąd, który wydaje się jego przeciwieństwem. Chodzi o opisany przez Davida Hume’a (określany czasem mianem prawa Hume’a, a czasem – nie do końca ściśle – błędem naturalistycznym) błąd polegający na nieuprawnionym przechodzeniu od „jest” …read in detail
Author: Stanisław Wójtowicz
Anarchokapitalizm – 9 wątpliwości
We wcześniejszym wpisie przedstawiłem, w jaki sposób funkcjonować mógłby anarchokapitalizm, bezpaństwowa forma ładu, w której zapewnianiem porządku społecznego zajmowałyby się prywatne, konkurujące ze sobą na rynku firmy. Teraz chciałbym krótko opisać 9 najważniejszych wątpliwości co do możliwości funkcjonowania ładu anarchokapitalistycznego. Nie będę – póki co – próbował na nie odpowiedzieć, chciałbym bowiem, by wybrzmiały z pełną …read in detail
Anarchokapitalizm – film cz. 1
Wraz z kanałem Prosta Ekonomia przygotowaliśmy film wyjaśniający w przystępny sposób, jak funkcjonować mógłby całkowicie bezpaństwowy ład anarchokapitalistyczny. Film ma dwie części i powstał na podstawie skróconej wersji opublikowanego wcześniej na tym blogu tekstu na temat anarchokapitalizmu. Czy anarchokapitalizm jest realną wizją ładu społeczno-politycznego, czy jedynie teoretyczną utopią? Nie jedź na gapę! Wesprzyj bloga! Bank …read in detail
Moralność polityczna i moralność prywatna
Odróżnijmy od siebie dwa typy moralności (etyki): moralność polityczną i moralność prywatną. Pod pojęciem moralności politycznej rozumieć należy poglądy moralne, które: uznajemy za właściwe i chcielibyśmy widzieć powszechnymi, w naszym przekonaniu – to wyróżniająca cecha moralności politycznej – wolno egzekwować je z wykorzystaniem przymusu. Przykładem zasady wchodzącej w skład moralności politycznej większości osób może być …read in detail
Anarchokapitalizm
Anarchokapitalizm to libertariański projekt ładu bezpaństwowego. W anarchokapitalizmie zapewnianiem bezpieczeństwa, tworzeniem prawa i rozstrzyganiem sporów zajmowałyby się nie instytucje państwowe (te zostałyby zlikwidowane), ale prywatne, konkurujące ze sobą o względy klienta firmy. Anarchokapitaliści wierzą, że prywatne firmy są w stanie efektywnie zastąpić państwo w tworzeniu porządku społecznego. Jeśli ład anarchokapitalistyczny funkcjonowałby zgodnie z założeniami jego …read in detail
Dlaczego do władzy dochodzą najgorsi
Nic nowego nie chcę powiedzieć A może po prostu nie potrafię Ignorancji zawsze jest za wiele A maniacy wciąż rządzą światem Warto więc chyba czasem przypomnieć że władza psuje ludzi zbyt łatwo I nie jest to spiskowa teoria dziejów Ale smutne stwierdzenie faktu Dezerter Nic nowego W pierwszym zamieszczonym na tym blogu tekście wymieniłem pięć powodów, …read in detail
Jak państwo zapewnia sobie posłuszeństwo obywateli?
Państwo zbudowane jest na fundamencie przemocy. Wszystko, co robi państwo, albo ma charakter przemocy, albo jest dzięki przemocy umożliwione. Dlaczego ludzie godzą się na przemoc państwową? Dlaczego nie stawiają oporu? 1. Przemoc Choć nie brzmi to zbyt odkrywczo, najbardziej oczywistą i przekonywającą odpowiedzią na pytanie, dlaczego ludzie ulegają państwu, jest uznanie, że robią to z …read in detail
Czy powinniśmy rozkulczykować kulczyków?
Jednym z działów libertariańskiej teorii moralnej jest teoria przejścia. Zajmuje się ona moralnymi aspektami przechodzenia od ładu państwowego do ładu libertariańskiego (anarchokapitalizmu lub państwa minimalnego). Co zrobić powinniśmy z własnością państwa? Co z jego zobowiązaniami? Czy urzędnicy państwowi powinni zostać ukarani za współudział w tworzeniu aparatu państwowego? I tak dalej. Jeden z fundamentalnych problemów przejścia …read in detail
Dlaczego lewicowcy nie powinni jeść lodów
1. Większość lewicowców opowiada się za jakąś formą redystrybucjonizmu. Uważają oni, że fakt, iż ktoś znajduje się w bardzo trudnej sytuacji materialnej (na przykład cierpi głód), daje państwu prawo do zabrania części pieniędzy ludziom lepiej sytuowanym i przekazania ich cierpiącej osobie. Redystrybucjonizm opiera się więc na czymś, co nazwałem w innym miejscu uprawniającą teorią cierpienia. …read in detail
Interpersonalne porównywanie użyteczności
Pod pojęciem użyteczności rozumieć należy ilość szczęścia czy przyjemności (w najszerszym rozumieniu tych słów), którą dana osoba odczuwa z związku z jakimś działaniem lub stanem. Jeśli kupuję i zjadam posiłek, zwiększam swoją użyteczność, gdyż niweluje negatywne dla mnie uczucie głodu. Jeśli posiłek jest nie tylko sycący, ale i smaczny, moja użyteczność wzrasta jeszcze bardziej. Jeśli …read in detail