Pod pojęciem użyteczności rozumieć należy ilość szczęścia czy przyjemności (w najszerszym rozumieniu tych słów), którą dana osoba odczuwa z związku z jakimś działaniem lub stanem. Jeśli kupuję i zjadam posiłek, zwiększam swoją użyteczność, gdyż niweluje negatywne dla mnie uczucie głodu. Jeśli posiłek jest nie tylko sycący, ale i smaczny, moja użyteczność wzrasta jeszcze bardziej. Jeśli …read in detail
Author: Stanisław Wójtowicz
Libertariańskie spory
1. Anarchokpitalizm vs minarchizm Najważniejszy wewnątrzlibertariański spór to spór między anarchokapitalistami a minarchistami. Spór ten odbywa się na dwóch płaszczyznach: empirycznej i moralnej. Bardziej istotna jest jego empiryczna odsłona. Zarówno anarchokapitaliści, jak i minarchiści zgadzają się, że idealny ład społeczny miałby charakter całkowicie dobrowolny (byłby to więc ład bezpaństwowy). Pytanie brzmi jednak, czy funkcjonowanie takiego …read in detail
Libertariańska teoria kary
i nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocy przebaczać w imieniu tych których zdradzono o świcie (Herbert) Libertariańska teoria kary pozwala określić, w jaki sposób wolno nam ukarać kogoś, kto złamał nasze prawo do dowolnego zarządzania naszym ciałem i własnością. Teoria ta wspiera się na trzech fundamentalnych przesłankach: odszkodowaniu, karze lustrzanej i proporcjonalności. Przesłanki te …read in detail
No i co z tego?
Raz na jakiś czas osoby zainteresowane tym, co mówię lub piszę o libertarianizmie, zadają mi pytanie: „co w ładzie libertariańskim będzie z x?” Nie chodzi mi w tym momencie o kwestie fundamentalne (np. policję, sądy, więzienia, opiekę medyczną czy drogi), ale o mniejsze problemy, których rozwiązanie nie jest konieczne dla funkcjonowania społeczeństwa, ale które są …read in detail
Anarchia – terminy
Anarchia – sytuacja społeczna, w której relacje między jednostkami nie są regulowane przez zewnętrzny względem nich (i ich decyzji) trzeci podmiot (najczęściej państwo), skutecznie i trwale roszczący sobie prawo do narzucania im obowiązującego je prawa. O anarchii mówić możemy m.in. w następujących sytuacjach: (a) Gdy na danym obszarze nie funkcjonuje państwo i podmioty muszą same …read in detail
Rok bloga
You say you’re lookin’ for someone Who’s never weak but always strong To protect you and defend you Whether you are right or wrong Someone to open each and every door But it ain’t me, babe No, no, no, it ain’t me, babe It ain’t me you’re lookin’ for, babe. (Bob Dylan) Dziś mija rok, …read in detail
Jak państwo niszczy społeczeństwo
Jaka jest relacja między istnieniem państwa a ilością i jakością relacji społecznych? Tradycyjna teoria wskazuje, że państwo pełni względem społeczeństwa dwojaką rolę. Po pierwsze, istnienie państw jest warunkiem istnienia społeczeństw (przynajmniej w przypadku współczesnych społeczeństw złożonych z milionów ludzi skupionych na relatywnie niewielkich obszarach). Bez państwa nie byłoby społeczeństwa (kooperacji jednostek celem realizowania wspólnych celów), ludzie …read in detail
Zasada dobrowolności
Większość ludzi, przynajmniej w kulturze Zachodu, zgadza się, że przymus – używanie siły, by kontrolować ciało/własność drugiej osoby – jest czymś złym. (Tezę tę ilustruje w interesujący sposób instynktowna, biologiczna reakcja organizmu na przymus: próba ucieczki, chęć wyrwania się, dążenie do obezwładnienia napastnika, krzyk, panika itd.). By stosowanie przymusu było moralnie uzasadnione, zaistnieć muszą szczególne warunki. …read in detail
Federalizm
Federalizm zakłada, że władza na obszarze danego państwa sprawowana jest nie przez jeden, scentralizowany aparat państwowy, ale przez wiele niezależnych względem siebie ośrodków zarządzających mniejszymi obszarami administracyjnymi. Rząd federalny zajmuje się wyłącznie projektami, które wymagają koordynacji działań wielu mniejszych ośrodków (np. obroną militarną). Gdyby Polska stała się państwem federalnym, zamiast jednego ośrodka władzy mielibyśmy np. …read in detail
Jak przekonywać?
W co motłoch bez dowodów uwierzył, jakże byście to chcieli dowodami obalić? Nietzsche Fakty nie wnikają w świat, w którym żyją nasze wierzenia. Nie zrodziły ich i ich nie zniszczą. Fakty mogą zadawać wierzeniom kłam, nie osłabiając ich, tak jak lawina nieszczęść lub chorób może nawiedzać bez przerwy jakąś rodzinę, nie każąc jej zwątpić o dobroci Boga lub o wiedzy lekarza. Proust I just …read in detail