Każda filozofia polityczna odpowiedzieć musi na dwa fundamentalne pytania: (1) Pytanie o zasady regulujące stosowanie przemocy między jednostkami – komu, w jakich okolicznościach i na jakich zasadach wolno stosować przemoc fizyczną? (2) Pytanie o zasady korzystania z zasobów – kto, w jakim zakresie i na jakich zasadach ma prawo kontrolować zasoby znajdujące się na danym …read in detail
Czy zasada nieagresji ma charakter absolutny?
Podstawową zasadą moralną, na której wspiera się libertarianizm, jest zasada nieagresji. Istnieje wiele sformułowań tej zasady, ja sam najbardziej przekonany jestem (będąc świadom pewnych stylistycznych niezręczności) do następującej jej wersji: Nikt nie ma prawa inicjować przemocy względem drugiej osoby lub jej własności. Zasada nieagresji wskazuje więc, że przemoc fizyczną stosować wolno tylko i wyłącznie, broniąc się …read in detail
Libertarianizm w dziesięciu zdaniach (wielokrotnie złożonych)
Każda osoba ma prawo dowolnie zarządzać swoim ciałem i swoją prawomocnie zdobytą własnością, o ile swoimi działaniami nie narusza analogicznego prawa innych. Przemoc fizyczną wolno stosować tylko i wyłącznie, broniąc się przed przemocą ze strony innych – jeżeli ktoś nie inicjuje przemocy względem ciebie, nie masz prawa inicjować przemocy względem niego, nawet jeśli uważasz, że …read in detail
Dziesięć zasad intelektualnej uczciwości
Nie wypowiadaj się na tematy, na których się nie znasz. Przyznawaj się do swojej niewiedzy. Jeśli powtarzasz tezę, którą niedawno poznałeś, nie udawaj, że jesteś znawcą tematu, powiedz szczerze: „Niedawno czytałem artykuł, którego autor twierdził, że …”. Jeśli przejrzałeś tylko książkę lub jedynie czytałeś jej recenzję, a czujesz potrzebę, by się na jej temat …read in detail
Paternalizm – totalitaryzm niepewny swej siły
Więc jeszcze seta, znakomicie! Padniemy, ale zgódźcie się, że z tylu różnych dróg przez życie każdy ma prawo wybrać źle. (Stanisław Staszewski Bal kreślarzy) Paternalizm polega na przyznaniu osobom należącym do grupy A (opiekunom) prawa do podejmowania decyzji dotyczących życia osób należących do grupy B (podopiecznym), jeśli działania osób należących do grupy B okazać miałyby się …read in detail
Dlaczego politycy są bogatsi od tych, których obrabowują, by pomagać biednym?
Redystrybucjonizm wskazuje, że państwo ma prawo odbierać pieniądze bogatym, by pomagać za ich pomocą biednym. Istnieje wiele odmian redystrybucjonizmu. Wyróżnić można np. silny (egalitarystyczny) redystrybucjonizm, który wskazuje, że redystrybucja powinna zmierzać do zrównania sytuacji materialnej różnych ludzi. Słaby redystrybucjonizm wskazuje, że zabierać pieniądze bogatym można tylko wtedy, gdy pomóc trzeba najbardziej potrzebującym. Pomiędzy tymi dwoma …read in detail
Wolność jest najbardziej potrzebna najbiedniejszym
Jednym z największych błędów wizerunkowych libertarian jest to, że – świadomie bądź nie – rezygnują oni z eksponowania jednej z największych zalet libertarianizmu, jaką jest fakt, że realizacja libertariańskich postulatów związana byłaby z radykalną poprawą sytuacji osób najbardziej potrzebujących. Libertarianizm reklamuje się na różne sposoby, rzadko kiedy jednakże przedstawia się go jako teorię polityczną, która …read in detail
Infoanarchizm
Infoanarchizm to pogląd mówiący, że każdy powinien mieć prawo kopiować i udostępniać innym dowolne informacje, o ile nie zobowiązał się dobrowolną umową, by tego nie robić. Dozwolone powinno być kopiowanie i udostępnianie (za darmo lub za opłatą) książek i innych typów tekstów, filmów, nagrań muzycznych, rozwiązań technologicznych, receptur leków, projektów przedmiotów użytkowych itp. Wszelkie formy …read in detail
Ekonomia interwencji państwowej
Na gruncie ekonomii jako nauki pozytywnej nie istnieje możliwość udowodnienia, że jakakolwiek interwencja gospodarcza państwa może być korzystna dla społeczeństwa. By lepiej zrozumieć ów problem, przyjrzyjmy się modelowi idealnej interwencji państwowej. Spróbuję pokazać, że niezależnie od tego, w jaki sposób interwencja taka zostałaby przeprowadzona i jakie efekty by przyniosła, nie jesteśmy w stanie określić, czy z …read in detail
Jednostka – bzdurą. Kolektywistyczne uzasadnienie przemocy państwowej
Nigdy nie wierzyłem w ducha dziejów wydumanego potwora o morderczym spojrzeniu bestię dialektyczną na smyczy oprawców ani w was – czterej jeźdźcy apokalipsy Hunowie postępu cwałujący przez ziemskie i niebieskie stepy niszcząc po drodze wszystko co godne szacunku dawne i bezbronne Zbigniew Herbert Elegia na odejście pióra atramentu lampy Ponieważ państwo jest instytucją opartą na przemocy – …read in detail